Οι άνθρωποι πίσω απ΄ την… ανάπτυξη.

       
              Η είδηση πως οι Βραζιλιάνοι βγήκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για την πολυδάπανη και πανάκριβη διοργάνωση της τελικής φάσης του παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου από τη χώρα τους, γκρέμισε έναν ακόμα σύγχρονο μύθο. Πως δεν υπάρχει τίποτα πιο πάνω γι΄ αυτούς απ΄ το ποδόσφαιρο. Τελικά υπάρχει και λέγεται επιβίωση.

            Δεν γκρεμίστηκε, όμως, μόνο αυτός ο μύθος, αλλά αποδείχτηκε επίσης, για μια ακόμα φορά, πως η ευημερία των αριθμών δεν συμβαδίζει απαραίτητα και με αυτή των ανθρώπων. Τα τελευταία χρόνια είχαμε ακούσει και διαβάσει πολλά για την ταχύτατα αναπτυσσόμενη Βραζιλία, την οποία κατέτασσαν μεταξύ των νέων μεγάλων οικονομικών δυνάμεων του πλανήτη. Μπορεί και να είναι έτσι, αλλά όσοι εξυμνούσαν και εκθείαζαν τους οικονομικούς δείκτες και τους αριθμούς δεν ασχολήθηκαν ποτέ με τους ανθρώπους που βρίσκονται πάντοτε πίσω απ΄ αυτούς. Η πρόσφατη αντίδραση των πολιτών της Βραζιλίας για μια σχεδόν μηδαμινή αύξηση στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς (0,09 του ευρώ!) απέδειξε πως το ποτήρι της οργής και της αγανάκτησης όλων αυτών γέμιζε και απλώς περίμενε μια σταγόνα για να ξεχειλίσει.  Και δεν γέμιζε βέβαια λόγω της… ευημερίας που τους έφερε η ανάπτυξη, αλλά εξ αιτίας των υψηλότατων φόρων, των τραγικών δημόσιων υπηρεσιών και της αύξησης της εγκληματικότητας, που είναι και τα βασικότερα προβλήματα της χώρας, όπως γράφτηκε στο διεθνή τύπο. 

            Οι συγκρίσεις της αντίδρασης των Βραζιλιάνων μ΄ αυτές των Αιγυπτίων αλλά και άλλων λαών, αναπόφευκτες. Βεβαίως ανάμεσα στα αίτια που τις γέννησαν και τις αφορμές που πυροδότησαν την κάθε μια απ΄ αυτές υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Μια πρόχειρη ανάγνωση, όμως, δείχνει πως υπάρχει και μια κτυπητή ομοιότητα. Οι άνθρωποι εξεγείρονται όταν ζουν μες την ανέχεια και όταν η καθημερινή τους επιβίωση εξελίσσεται σε μια πραγματική περιπέτεια. Κανείς δεν μπορεί να ζήσει για πολύ με την προσδοκία μόνο πως θα ΄ρθουν καλύτερες μέρες, επειδή αυτό δείχνουν οι οικονομικοί δείκτες και το ομολογούν οι αριθμοί, αν δεν έχει ό,τι του είναι απαραίτητο για να συντηρείται ο ίδιος, αλλά και η προσδοκία του.  

            Όλες οι σχολές οικονομίας παραδέχονται πως το αποκαλούμενο «κοινωνικό κεφάλαιο» είναι σημαντικότατο και καθοριστικό για την ανάπτυξη του οικονομικού κεφαλαίου. Το παραδέχονται, το διδάσκουν αλλά τελικά οι πτυχιούχοι τους όταν καλούνται να εφαρμόσουν στην πράξη όσα έμαθαν στα θρανία, τα ξεχνάνε και πειθαρχούν στην αδηφάγα και ατελέσφορη ανάγκη του κεφαλαίου για εύκολο, πολύ και όσο το δυνατόν πιο γρήγορο κέρδος. Για να έρθει το κέρδος αυτό βάζουν τις μηχανές στο φουλ αδιαφορώντας για τις όποιες συνέπειες.

            Για πόσο όμως; Η εκμετάλλευση φυσικών πόρων και η παραγωγή προϊόντων είναι το πρώτο στάδιο για την αποκόμιση κέρδους. Το τελευταίο και το καθοριστικότερο είναι το να υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να πληρώσουν. Κι αυτοί οι άνθρωποι λιγοστεύουν σ΄ όλο τον πλανήτη καθημερινά.

            Δέστε τι γίνεται στην Κίνα. Γίνεται πολύς λόγος για το «οικονομικό της θαύμα», αλλά ελάχιστος για το ότι για να γίνει αυτό πραγματικότητα «θυσιάζονται» εκατομμύρια άνθρωποι. Και τα εκατομμύρια βέβαια δεν είναι άπειρος αριθμός, αλλά πεπερασμένος. Κάποτε θα τελειώσουν και προφανώς μαζί μ΄ αυτούς και τα θαύματα.

            Αν μετά απ΄ όλα τα παραπάνω το μυαλό σας κάνει διάφορους συσχετισμούς με ό,τι συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, δεν είναι άστοχο. Δυστυχώς και εμείς στην ίδια κατηγορία ανήκουμε, αλλά το άσχημο είναι πως το δικό μας «θαύμα της διάσωσης» θα τελειώσει μάλλον πολύ γρήγορα, γιατί είμαστε λιγότεροι απ΄ τους Κινέζους και τους Βραζιλιάνους…