Ο μικρός φανατικός.

«Φανατικοί υπάρχουν παντού. Υπάρχει γονίδιο φανατισμού σχεδόν στον κάθε άνθρωπο και καλό είναι να συνειδητοποιήσουμε πως στον καθένα μας κρύβεται ένας μικρός φανατικός». Η άποψη αυτή είναι του Ισραηλινού συγγραφέα Άμος Οζ, όπως κατεγράφη σε συνέντευξη του το 2011.

Πώς να διαφωνήσεις μ΄ αυτή την άποψη όταν, ειδικά τον τελευταίο καιρό, βλέπεις τόσες εκδηλώσεις φανατισμού ακόμα και από ανθρώπους που θεωρούσες ήπιους, συγκρατημένους, χαμηλών τόνων…

Ο «μικρός φανατικός» κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος καθώς δεν εκδηλώνεται απλώς αλλά καταφέρνει και να κυριαρχεί σε πολλούς, καθορίζοντας τη συμπεριφορά τους.

Εξήγηση για τις αιτίες που οδηγούν σ΄ αυτό το αποτέλεσμα υποθέτω μπορούμε να βρούμε. Λογική όμως δεν υπάρχει απ΄ τη φύση και τη μορφή του ίδιου του αποτελέσματος.

Οι διάφορες συνθήκες, οικονομικές, κοινωνικές κ.α., που διαμορφώθηκαν τελευταία εξηγούν το γιατί το άτομο, οι ομάδες και τα σύνολα εν γένει, στρέφονται εναντίον όσων θεωρούν υπεύθυνους και υπαίτιους για αυτές, χωρίς να αποκλείεται και η στοχοποίηση αθώων, των οποίων το μοναδικό αμάρτημα είναι πως απλώς εξακολουθούν να βρίσκονται σε καλύτερη μοίρα από άλλους.

Εξηγούν, αλλά δεν δικαιολογούν σε καμιά περίπτωση. Γιατί αν πίσω απ΄ το φανατισμό κρύβονται πολλά και διάφορα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης και συμπεριφοράς, από την άγνοια μέχρι τη μικροπρέπεια και πολλά άλλα, όταν αυτός επικρατήσει ένα είναι το χαρακτηριστικό που θα κυριαρχήσει. Το μίσος. Και το μίσος δεν στρέφεται μόνο εναντίον των αδίκων αλλά πολλές φορές συσσωρεύει θύματα δικαίων.

Οι μέρες που ζούμε είναι ιδιαίτερες και οπωσδήποτε δύσκολες και σκληρές. Οι βεβαιότητες με βάση τις οποίες πορευτήκαμε χρόνια εξαφανίζονται ή μια μετά την άλλη, οι αξίες που πιστεύαμε πως είχαμε αποδεικνύονται σαθρές και το χειρότερο είναι πως δυσκολευόμαστε να διαμορφώσουμε νέες, που πάνω τους θα οικοδομήσουμε το αύριο και απ΄ τις οποίες θα κρατηθούμε.

Επιπροσθέτως, άνθρωποι που υποτίθεται πως θα έπρεπε να ηγηθούν, να εκφράσουν, να δείξουν ένα νέο δρόμο, βαδίζουν σταθερά πάνω στα αχνάρια του χθες και οραματίζονται το παρελθόν.  Έτσι, δεν είναι καθόλου περίεργο που κάποιοι απ΄ αυτούς, όχι όλοι, επέλεξαν το ρόλο του παραγωγού του φανατισμού, αγνοώντας ότι «ο μικρός φανατικός» μπορεί εύκολα κάποια μέρα να στραφεί και εναντίον τους. Και η μέρα αυτή ίσως να μην είναι μακριά…

Οπότε, τι μένει; Η προσωπική ευθύνη. Η ευθύνη του καθενός να      αναλογιστεί τι κερδίζει και τι χάνει όταν αφήνει το δικό του μικρό φανατικό όχι απλώς να εκδηλώνεται αλλά και να κυριαρχεί πάνω του, καθοδηγώντας σκέψεις και πράξεις.