Ζούμε το τέλος των προσδοκιών;

«Σε τι μπορεί να ελπίζει ένας νεαρός που γεννήθηκε σε ένα προάστιο χωρίς ψυχή, που ζει σ΄ ένα άσχημο κτίριο, περιτριγυρισμένος από άλλες ασχήμιες, από γκρίζους τοίχους, σε ένα γκρίζο τοπίο, για μια γκρίζα ζωή. Έχοντας γύρω του μια κοινωνία που προτιμάει να αποστρέφει το βλέμμα και δεν παρεμβαίνει παρά μόνο για να θυμώσει και να απαγορεύσει».

Με τα λόγια αυτά ο αείμνηστος Πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν περιέγραφε σε ομιλία που εκφώνησε το 1990 την κατάσταση που αντιμετώπιζαν στη χώρα του άνθρωποι που διαβιούσαν καθημερινά μες τη φτώχεια και τον αποκλεισμό. Βέβαια, μπορούμε να υποθέσουμε πως, ο Μιτεράν τότε αναφερόταν κυρίως στους μετανάστες που συσσωρεύονταν στις πιο σκοτεινές και απομακρυσμένες γωνιές του Παρισιού (αλλά και άλλων ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων), αναζητώντας ψίχουλα, έστω, του ευρωπαϊκού ονείρου ανάπτυξης και ευημερίας, το οποίο είχε αρχίσει να καρποφορεί.

Όμως, το ξεκάθαρο μήνυμα πως απ΄ αυτή την Ευρώπη δεν θα πρέπει να περιμένουν πολλά και να ελπίζουν σε περισσότερα το έλαβαν, κυριολεκτικά στο πετσί τους οι μετανάστες της Γαλλίας το 2005, όταν στην εξέγερση των γαλλικών προαστίων ο μετέπειτα Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί αποφάσισε και εφήρμοσε τη στάση της μηδενικής ανοχής στους ταραξίες. Στάση που επικρότησαν οι Γάλλοι πολίτες σε ποσοστό 68%, σύμφωνα με σφυγμομέτρηση, και φυσικά αντάμειψαν αναλόγως τον εμπνευστή της εκλέγοντας τον 23^ο Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Φυσικά ο Σαρκοζί είχε προλάβει, πριν μετακομίσει στο Προεδρικό Μέγαρο, να κάνει Νόμο του κράτους το σχέδιο του για σκλήρυνση των κριτηρίων για την νομιμοποίηση των χωρίς άδεια μεταναστών, διευκολύνοντας, παράλληλα, την εγκατάσταση στο γαλλικό έδαφος πτυχιούχων (!) μεταναστών (σ.σ. μήπως αυτό σας θυμίζει κάτι ανάλογο που συμβαίνει σήμερα και με τους νέους Έλληνες που θέλουν να μεταναστεύσουν προς τη Γερμανία, για παράδειγμα, και άλλες χώρες της Βόρειας Ευρώπης;).

Η άποψη πως, ναι μεν αλλά όλα τα παραπάνω αφορούν μετανάστες, μη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι εξίσου κακή και παραπλανητική, όσο και η απλουστευτική, φασιστικής προέλευσης και εντελώς ανιστόρητη, άποψη πως για όλα τα δεινά μας και την κρίση που βιώνουμε φταίνε οι μετανάστες.

Κι αυτό γιατί μετά την εξάπλωση της οικονομικής κρίσης και στην Ευρώπη και τα μέτρα που ακολούθησαν, η πλειοψηφία των πολιτών του Νότου της, αισθάνεται όλο και περισσότερο σαν τον νέο που περιέγραφε ο Μιτεράν το 1990. Αποκλεισμένοι, δηλαδή, ανάμεσα σε γκρίζους τοίχους που δεν επιτρέπουν να περάσει ούτε μια αχτίδα φωτός και μ΄ ένα κράτος που συνεχώς τους μαλώνει και απαιτεί όλο και περισσότερα απ΄ αυτούς, την ώρα που το ίδιο καταργεί de facto ακόμα και τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του απέναντι τους.

Τι βλέπουν λοιπόν οι πολίτες του ευρωπαϊκού Νότου μέσα απ΄ τους γκρίζους τοίχους που ορθώνονται πλέον ολόγυρα τους; Τίποτα, ή μήπως το τέλος των προσδοκιών τους; Όποιες και αν είναι αυτές…

Ο κ. Slavoj Zizek, συγγραφέας και διευθυντής του Birkbeck Institute for the Humanities, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 10/3/2013 υπό τον τίτλο, «Ιδεολογική ακαμψία και ¨ελεύθερη αγορά¨», σημειώνει χαρακτηριστικά ότι «Οι άνθρωποι εξεγείρονται όχι όταν τα πράγματα είναι πολύ άσχημα, αλλά όταν οι προσδοκίες τους διαψεύδονται».

Συμφωνούμε απόλυτα μ΄ αυτή την άποψη, καθώς αυτό φαίνεται να συμβαίνει σήμερα στην Ευρώπη και ειδικά στο Νότο της. Μπορεί να μην έχουμε (προς το παρόν;) εξεγέρσεις ευρείας κλίμακας, αλλά σίγουρα το καζάνι της κοινωνικής αγανάκτησης βράζει.

Έτσι, δεν είναι τυχαίο ούτε επιπολαιότητα του ιταλικού λαού που υπερψήφισε πρόσφατα αντιευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις στη χώρα του, που διεκδίκησαν την ψήφο του με επικεφαλής έναν αμφιλεγόμενο, ως προσωπικότητα, κωμικό και έναν γερασμένο τυχοδιώκτη.

Στην Ελλάδα βέβαια, πριν από ένα περίπου χρόνο, νίκησαν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις στις διπλές εκλογές. Πριν ένα χρόνο, όμως. Σήμερα;

Σήμερα η Ευρώπη, μέσω του διοικητικού της σχήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δυστυχώς δεν δημιουργεί αυτό που πραγματικά θέλουν οι πολίτες της. Προσδοκίες. Γι΄ αυτό οι πολίτες, ειδικά του Νότου, αρχίζουν να την αμφισβητούν και να την απορρίπτουν.

Αν προσπαθήσουμε να κρίνουμε το φαινόμενο μέσω της γνωστής διαίρεσης ευρωπαϊστών και αντιευρωπαϊστών, πιστεύουμε πως, θα κάνουμε τεράστιο λάθος. Για να αγαπήσεις κάτι και να το υποστηρίξεις θα πρέπει να σου δημιουργεί έστω και την ελάχιστη προσδοκία. Αυτό δεν είναι νόμος της πολιτικής, ή της οικονομίας. Είναι νόμος της ζωής. Όσο γρηγορότερα το καταλάβουν αυτοί που πρέπει να πάρουν τις αποφάσεις, τόσο το καλύτερο για όλους μας.

Αφού βέβαια καταλάβουν πρώτα πως καμιά προσδοκία δεν γεννήθηκε και δεν άνθισε μέσα σε γκρίζους τοίχους. Κάτι που αντικειμενικά είναι δύσκολο να το συνειδητοποιήσουν αν δεν βρεθούν και οι ίδιοι εντός των γκρίζων τειχών, των τειχών της πραγματικότητας, αφήνοντας, έστω και για λίγο τα τείχη του προσωπικού τους μύθου που ατυχώς κτίστηκε, ή έκτισαν οι ίδιοι, εις βάρος των πολλών.     

Υ.Γ. Λεπτομέρειες για τον τρόπο αντιμετώπισης των μεταναστών στην Ευρώπη, διαχρονικά, και το ρόλο που παίζει σ΄ αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση,  συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο μου ¨Η προφητεία του Μότσαρτ¨, εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ.