Η γάτα και κουτάβια να γεννήσει ποντίκια θα κυνηγάνε.

         Μετά τις εκλογές της 17^ης Ιουνίου 2012 ήταν προφανές και αδιαμφισβήτητο πως Κυβέρνηση η χώρα θα αποκτούσε μόνο με τη συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων που είχαν ανοικτά και ξεκάθαρα τοποθετηθεί υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής της. Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ. λοιπόν δεν είχαν άλλο δρόμο απ΄ το να αφήσουν στην άκρη τις όποιες διαφορές τους και να συνεργαστούν, ασπαζόμενοι τη λογική απαίτηση των καιρών, «πάνω απ΄ όλους και απ΄ όλα η χώρα». Κάτι τέτοιο, βέβαια, μπορεί να είναι όμορφο και ιδανικό, αλλά είναι και ανεφάρμοστο. Οι πολιτικές δυνάμεις έχουν παρελθόν, το οποίο εν πολλοίς εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο πορεύονται στο παρόν και προδιαθέτει για το δρόμο που θα ακολουθήσουν στο μέλλον. Αυτό δεν είναι κακό, αρκεί να συνειδητοποιήσουν και να αποδεχθούν όλες πως όταν υπάρχει κοινός στόχος, ο οποίος μάλιστα έχει ονοματιστεί και ως εθνικός, οι επιδιώξεις και οι στοχεύσεις της κάθε μιας θα πρέπει να περάσουν σε δεύτερη μοίρα.

Ενάμιση περίπου χρόνο μετά την έναρξη της κυβερνητικής συνεργασίας Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ και με τη ΔΗΜ.ΑΡ. εκτός αυτού του παιχνιδιού απ΄ τον περασμένο Ιούνιο, είναι πλέον ξεκάθαρο πως μεταξύ των δύο σημερινών κυβερνητικών εταίρων ένα από τα σοβαρότερα σημεία τριβής είναι ακριβώς οι θεμελιώδεις διαφορές που, έστω και σε θεωρητικό επίπεδο, έχουν ως κόμματα. Η Ν.Δ. υπό τον κ. Σαμαρά κλίνει σαφέστατα περισσότερο προς τα δεξιά, αν όχι αποκλειστικά εκεί, και το ΠΑΣΟΚ του κ. Βενιζέλου πασχίζει να διατηρηθεί στο χώρο της κεντροαριστεράς στον οποίο παραδοσιακά ανήκει. Εάν κρίναμε με βάση τους νόμους της φυσικής τις κινήσεις των δύο αυτών πολιτικών δυνάμεων, θα λέγαμε πως ίσως και να συμβάλουν στη διαμόρφωση ισορροπίας. Μόνο που οι νόμοι της φυσικής δεν ισχύουν στην πολιτική και ο τρόπος με τον οποίο κινούνται τα δυο κόμματα προϊδεάζει για μια πολύ εύθραυστη ισορροπία.  

Βουλιάξαμε μα δεν αλλάξαμε.

           Ο άρτος, κυριολεκτικά πλέον, λείπει από πολλά σπίτια, αλλά τα θεάματα περισσεύουν. Αεροπλάνα, άρματα μάχης, ερπυστριοφόρα μεταφοράς προσωπικού κ.α. παρεμφερή, «λάμπρυναν την παρέλαση της επετείου του ΟΧΙ, ανύψωσαν το ηθικό απάντων και έστειλαν ηχηρό μήνυμα προς όσους επιβουλεύονται τα ιερά και τα όσια της φυλής». Περήφανος, στήθηκε απέναντι απ΄ τα άρματα και κάτω απ΄ τα αεροπλάνα ο αγλαός Υπουργός Άμυνας (σ. σ. και η υπόλοιπη ηγεσία του τόπου βεβαίως, βεβαίως), σαφέστατα ικανοποιημένος πως έκανε το καθήκον του ως Έλλην πολιτικός. Προσέφερε στο λαό θέαμα. Για τον άρτο ας περιμένει… Δεν ξεφουρνίσαμε ακόμα…

            Είναι λαϊκισμός να πούμε πως την ώρα που περικόπτεις δραματικά μισθούς των ενστόλων, αποτελεί πρόκληση το να ξοδεύεις χρήματα για τα καύσιμα μηχανών που θα μας κάνουν περήφανους και θα στείλουν μήνυμα στον εχθρό (σ. σ. ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε πως οι Τούρκοι, αν θεωρήσουμε πως αυτοί μας απόμειναν ως εχθρός, ήταν έτοιμοι για θερμό επεισόδιο, αλλά μόλις είδαν τανκς και αεροπλάνα στις παρελάσεις το έβαλαν στο… ψυγείο). Βεβαίως είναι, και μάλιστα λαϊκισμός του χειρίστου είδους, διότι όπως και αν τα υπολογίσεις όσο και αν τα αθροίσεις ή τα αφαιρέσεις, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει δραματικά. Άλλαξε όμως δραματικά η ζωή των ενστόλων, και όχι μόνο, λόγω των περικοπών και εκείνο που τουλάχιστον θα ήθελαν θα ήταν να ΄χε αλλάξει και η νοοτροπία όσων ηγούνται. Να δώσουν δηλαδή οι μεν το κάτι τις τους για να σωθεί η πατρίδα, αλλά να δώσουν και οι δε. Έστω και απ΄ τη νοοτροπία τους…  Αλλάζει, όμως, μέσα σε τόσο σύντομο διάστημα ό,τι επί χρόνια διαμορφώθηκε ως πολιτική αντίληψη και προκρίνει το φαίνεσθαι και το δήθεν έναντι του ουσιαστικού και του έχοντος πραγματικό περιεχόμενο; Αν άλλαζε, ίσως αυτό και μόνο να έφτανε για την ανύψωση του ηθικού. Ενστόλων και μη…  

Προγραμματική συμφωνία για το… χθες!

           «Το καλό πράμα αργεί να γίνει» λέει ο λαός, αλλά είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν η κυβερνητική προγραμματική συμφωνία Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ που ζυμώνονταν απ΄ τον περασμένο Ιούνιο δικαιούται να διεκδικήσει τον τίτλο «καλό πράμα». Το σίγουρο πάντως είναι πως το κείμενο των 4.134 λέξεων, στερείται πρωτοτυπίας και φρεσκάδας, ιδιότητες που θα του επέτρεπαν να χαρακτηριστεί, τουλάχιστον, ως κάτι «νέο», «πρωτοποριακό», ή «διαφορετικό».

            Αν προσπεράσει κάποιος την κακή και ασαφή σύνταξη αρκετών παραγράφων του, κάτι που είναι ανεπίτρεπτο για ένα κείμενο που το επεξεργάζονταν και το χτένιζαν τόσα μάτια ειδικών και ειδημόνων, δεν μπορεί να μην σταθεί σε δύο άλλα χαρακτηριστικά του που το καθένα έχει την αξία του. Το πρώτο πως πολλά απ΄ όσα αναφέρει μοιάζουν να είναι πιστή αντιγραφή πολιτικών κειμένων που εμπεριέχονται εδώ και χρόνια στα προεκλογικά φυλλάδια σχεδόν όλων των ελληνικών κομμάτων. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι πως συντάχθηκε λες και απευθύνεται στην ελληνική κοινωνία προ του 2009!

            Η παραδοχή πως η ελληνική κοινωνία έχει υποστεί πολλά τα τελευταία χρόνια επιχειρείται μεν να τονιστεί αρκετές φορές με διάφορες διατυπώσεις και σε ξεχωριστά σημεία του κειμένου, αλλά η ουσία και το νόημα του πιστοποιεί πως οι συντάκτες του, και όσοι το υπογράφουν βεβαίως, δεν έχουν αντιληφθεί και τις βαθύτατες αλλαγές που έχει υποστεί. Αλλαγές που δεν διαφοροποίησαν δραματικά μόνο τη μορφή, τη διαστρωμάτωση και τις ανάγκες της κοινωνίας, αλλά δημιούργησαν και νέες προτεραιότητες και απαιτήσεις, καθώς βρίσκεται, καθημερινά πλέον, εν μέσω πολλών σοβαρών και πιεστικών προβλημάτων που αφορούν ακόμα και την ίδια την επιβίωση της.

Πρωτογενές πλεόνασμα αναλγησίας και υποκρισίας.

         Ο μεγάλος εθνικός στόχος της σύγχρονης Ελλάδας είναι το πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της. Το γιατί το ξέρουν πια οι περισσότεροι, αν όχι όλοι. Για να προσπαθήσουμε να ξαναβγούμε στις αγορές για δανεικά και να μην μας δανείζουν μέσω μνημονίων. Δεν το καταλαβαίνουν βέβαια όλοι το ίδιο καθώς υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν πως και χωρίς το πλεόνασμα πάλι θα βρίσκαμε δανειστές, όπως εξάλλου συμβαίνει με τόσες άλλες χώρες, αρκεί να υπήρχε η πολιτική βούληση και να γίνονταν οι ανάλογοι χειρισμοί. Έτσι είναι όμως οι εθνικοί στόχοι. Διχαστικοί… Αλλά είναι και κάτι άλλο. Επώδυνοι. Όχι για όλους, αλλά για εκείνους που η μοίρα τους έταξε να ΄ναι στους τροχούς και να δίνουν το αίμα τους, για να θυμηθούμε λίγο και τον Οδυσσέα Ελύτη (σ. σ. «Άξιον Εστί- Ανάγνωσμα δεύτερο»: …Θέλει νεκροί χιλιάδες να ΄ναι στους Τροχούς, Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους…). Και το δίνουν…

            Χωρίς ίχνος μελοδραματισμού και δίχως καμιά διάθεση δραματοποίησης καταστάσεων, πώς αλλιώς μπορείς να ονομάσεις αυτό που έγινε και γίνεται με τις κατασχέσεις ακόμα και των επιδομάτων ανεργίας από την εφορία, προκειμένου να εξοφληθούν οφειλές προς το δημόσιο, αν όχι ότι «κι οι ζωντανοί δίνουν το αίμα τους» γι΄ αυτό το πλεόνασμα;

«Κίνηση των 58»: Επιστροφή στο παρελθόν, ή ελπίδα για το μέλλον;

           Ποιος το αμφισβητεί; Για να βγούμε, επιτέλους, απ΄ την κρίση χρειαζόμαστε νέες ιδέες! Μόνο που οι ιδέες μια απ΄ τις… αδυναμίες που έχουν είναι πως παράγονται από ανθρώπινα μυαλά. Οπότε έχει σημασία ποιος παράγει, τι.

            Η «κίνηση των 58» για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς χαροποίησε πολλούς και δημιούργησε σε περισσότερους την ελπίδα πως κάτι κινείται. Όχι μόνο επειδή ίσως φέρει κάτι καινούργιο στο συγκεκριμένο χώρο, αλλά διότι μπορεί να προκαλέσει κάτι ανάλογο σε όλους τους χώρους του δημοκρατικού πολιτικού μας συστήματος.

            Το κείμενο κάτω απ΄ το οποίο στοιχήθηκαν οι υπογραφές αξιόλογο, ή αν μη τι άλλο εισαγωγή για κάτι πιο ουσιαστικό στη συνέχεια.

            Ως εδώ, όλα καλά. Αλλά ό,τι αρχίζει ωραία κάποιες φορές στραβώνει. Ευδιάκριτες και χτυπητές κάποιες απ΄ τις υπογραφές. «Φωνάζουν» από μακριά «επανάληψη» και «μια απ΄ τα ίδια». Πώς να πιστέψεις ότι γυρολόγοι της κεντροαριστεράς, ή αγνοούμενοι εδώ και καιρό που όμως ήξεραν, συμμετείχαν και διαμόρφωναν στα όσα προηγήθηκαν και έστρωσαν εν πολλοίς το χαλί της κρίσης, οι οποίοι πήραν ήδη περίοπτη θέση σε κάθε τηλεοπτικό πάνελ υψηλής τηλεθέασης, είδαν αίφνης το φως το αληθινό και είπαν να το μοιραστούν μαζί μας;

            Δεν είναι σωστό και πρέπον να σπεύδεις να ακυρώσεις κάτι πριν καν του δώσεις εύλογο χρόνο για να δεις και να κρίνεις. Ναι, αλλά αν αυτό που βλέπεις έχει αυτοακυρωθεί περισσότερες φορές απ΄ όσες δικαιούται ο καθένας;

            Ιδέες θέλουμε. Απεγνωσμένα. Αλλά και πώς να ξεχάσουμε ότι οι άνθρωποι είναι φορείς των ιδεών, όταν συμβαίνει να ξέρουμε τι αποτελέσματα παρήγαγαν οι συγκεκριμένοι μέχρι τώρα;

Τζήκας, ο Πεταλάρχης. Ο δικός μας, ξεχωριστός, άνθρωπος.

             Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που είναι ξεχωριστοί, μ΄ έναν δικό τους μοναδικό τρόπο. Όταν κάποτε φύγουν, αφήνουν πίσω τους μια απαλή και ανεπαίσθητη αύρα, όση χρειάζεται για να μη σβήσει το κερί της μνήμης που μένει αναμμένο στις καρδιές και το μυαλό εκείνων που τους γνώρισαν, τους εκτίμησαν και τους αγάπησαν πραγματικά. Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν ο εγγεγραμμένος στο ληξιαρχείο της Κοζάνης ως Ζήνων Καρατζέτζος, αλλά καταγραμμένος και καταξιωμένος στην κοινωνία της αρχικά ως «Σεβαστάκης» και έπειτα ως «Πεταλάρχης». Τίτλοι που δεν σήμαιναν κάποια εξουσία, ήταν όμως οι ισχυροί κρίκοι που τον ένωναν με τους ανθρώπους αυτής της κοινωνίας, τους έχοντες και κατέχοντες, όχι πλούτο και δύναμη, μα πραγματική ψυχή και ανοιχτό πνεύμα.

            Πλήρης ημερών, όπως συνηθίζουμε να λέμε, έφυγε ο Τζήκας ο Πεταλάρχης, στα 83 του, αλλά το σημαντικότερο είναι πως οι μέρες, και κυρίως οι νύχτες του, ήταν σίγουρα γεμάτες. Τότε που είτε βιοποριζόταν απ΄ το τσαγκάρικο (σ. σ. εξ ου και το αρχικό παρατσούκλι «Σεβαστάκης», το οποίο του το κόλλησαν εξ αιτίας του φημισμένου την εποχή εκείνη αθηναϊκού καταστήματος υποδημάτων), είτε απ΄ την κοσμική ταβέρνα «Το Χρυσό Πέταλο» (σ. σ. εξ ου και το δεύτερο παρατσούκλι «Πεταλάρχης»), ο Τζήκας δεν ήταν απλώς κάτοικος αυτής της πόλης αλλά ένας απ΄ αυτούς που έδιναν καθημερινά το παρόν και έβλεπαν την εξέλιξη της, μέσα απ΄ τα μάτια και τις ζωές των ανθρώπων της. Γιατί δεν ήταν απλώς ένας άνθρωπος που έζησε μέσα σ΄ αυτή την κοινωνία. Ήταν κομμάτι της κοινωνίας και φυσικά της ιστορίας της. Της ιστορίας που δεν γράφουν οι τρανοί και οι μεγαλόσχημοι, αλλά όσοι τη χτίζουν βήμα, βήμα, τις μεγάλες ώρες της μέρας και τις μικρές της νύχτας, όλοι αυτοί που ανήκουν στον πραγματικό κόσμο, «σ΄ αυτό τον κόσμο τον μικρό, το Μέγα».

Κοινωνία μηδαμινών πιθανοτήτων για τους πολλούς…

            Μια κοινωνία χαρακτηρίζεται απ΄ το πώς συμπεριφέρεται στα αδύναμα μέλη της. Αναλόγως, μια οργανωμένη πολιτεία κρίνεται από το πώς μεριμνά για όσους έχουν πραγματικά ανάγκη και βρίσκονται σε δύσκολη, ή δυσκολότερη έναντι των άλλων, θέση.

            Καθώς εφαρμόζεται το πρόγραμμα «διαθεσιμότητα, ή κινητικότητα» στο δημόσιο τομέα που οδηγεί σε προσωρινή αργία ή σε ανεργία χιλιάδες ανθρώπους, οι έχοντες πτυχίο, ντοκτορά ή μεταπτυχιακό, λέγεται ότι, έχει προβλεφτεί να τυγχάνουν καλύτερης μεταχείρισης. Με μια πρώτη ανάγνωση αυτό φαίνεται σωστό και δίκαιο. Οι κόποι πρέπει να αμείβονται και η πολιτεία να ενθαρρύνει το καλό παράδειγμα.

            Υπάρχει, όμως, και μια δεύτερη ανάγνωση. Γιατί οι μη έχοντες πτυχίο, ντοκτορά, ή μεταπτυχιακό, αλλά ένα ξερό απολυτήριο Λυκείου είναι το κακό παράδειγμα, το οποίο μάλιστα πρέπει να τιμωρηθεί παραδειγματικά, οδηγούμενο στην απόλυση; Κανείς απ΄ αυτούς δεν μπήκε μόνος του ένα ωραίο πρωί στη δημόσια υπηρεσία της αρεσκείας του και είπε «ήρθα να με προσλάβετε».

            Σίγουρα η κρίση και η ύφεση έχουν σχεδόν εξανεμίσει τις πιθανότητες εύρεσης εργασίας, ακόμα και για πτυχιούχους και κατόχους πολλών μεταπτυχιακών διπλωμάτων. Δεν τις εξαφάνισαν βέβαια εντελώς και όσο και αν δυσκολευτεί ένας άνθρωπος λίγο πάνω, ή κάτω, απ΄ τα τριάντα με πολλά και διάφορα προσόντα, μπορεί να ελπίζει.

Μόνο το γάλα απ΄ το στήθος της κοινωνίας…

           Όσοι έχουν διαβάσει το κλασικό βιβλίο του Τζων Στάϊνμπεκ «Τα σταφύλια της οργής» (βραβείο Πούλιτζερ, 1940) ίσως συμφωνήσουν πως το συγκλονιστικότερο μέρος του έργου είναι το κλείσιμο του.

            Η οικογένεια αγροτών που ξεριζώθηκε απ΄ τα χώματα της Οκλαχόμα, μετά από ένα δύσκολο ταξίδι, φτάνει στην Καλιφόρνια που αντί για γη της επαγγελίας είναι ένας νέος τόπος μαρτυρίου και εκμετάλλευσης. Ταλαιπωρημένη και αποδεκατισμένη, αλλά και αποφασισμένη να παλέψει μέχρι τέλους, στηρίζεται απ΄ το τίποτα και βλέπει ελπίδα στο ελάχιστο. Τη μέρα που ανοίγουν οι καταρράκτες του ουρανού, τα εναπομείναντα μέλη της οικογένειας αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το βαγόνι που ήταν το τελευταίο τους σπίτι για να μην πνιγούν καθώς η στάθμη των νερών ανεβαίνει επικίνδυνα. Μαζί τους, η μεγάλη κόρη της οικογένειας που μόλις έχει γεννήσει νεκρό το παιδί που ΄χε στα σπλάχνα της. Τσαλαβουτώντας μες τις λάσπες και το σκοτάδι βρίσκουν καταφύγιο  σε έναν αχυρώνα. Δεν είναι όμως μόνοι. Άλλα δύο άτομα ανασαίνουν εκεί μέσα. Ο ένας, ο νεαρός γιος, τους ενημερώνει πως ο 50χρονος πατέρας δύσκολα θα επιβιώσει, καταβεβλημένος απ΄ την ασιτία πολλών ημερών. Τότε, η μάνα της οικογένειας συνεννοείται με ένα βλέμμα με τη λεχώνα κόρη και προτρέπει τα μέλη της αλλά και το νεαρό γιο να βγουν έξω. Η κόρη ξεγυμνώνει το γεμάτο γάλα στήθος της, που προοριζόταν για να θρέψει το δικό της παιδί, πλησιάζει τον 50χρονο, σηκώνει απαλά το κεφάλι του για να κυλήσει το γάλα της στα χείλη του…