Η αυτοκριτική και το όραμα του Μήτσου Κασόλα στο νέο του μυθιστόρημα «Το μέλλον είναι πίσω μας».

Μετά από έξη χρόνια «σιωπής» (σ. σ. τελευταία του εμφάνιση το 2009 με τη βιογραφία “Νίκος Καββαδίας: Ο δαίμονας χόρευε μέσα του”, εκδόσεις Καστανιώτης) ο Μήτσος Κασόλας επανακάμπτει συγγραφικά όχι απλώς για να προσθέσει ένα ακόμα μυθιστόρημα στην ήδη πλούσια βιβλιογραφία  του, αλλά για να καταθέσει τη δική του άποψη- πρόταση για το μέλλον όλων μας. Μια άποψη- πρόταση που μάλλον θα ήθελε να λειτουργήσει λυτρωτικά και για τον ίδιο το δημιουργό, καθώς είναι εμφανές σε πολλά σημεία του κειμένου πως πασχίζει να ξορκίσει και το δικό του… δαίμονα, αυτόν που χρόνια τώρα «χορεύει μέσα του».

            Ο τίτλος του βιβλίου «Το μέλλον είναι πίσω μας», από τις εκδόσεις των συναδέλφων, φαντάζει οξύμωρος, αλλά είναι απόλυτα συμβατός με την οπτική μέσα απ΄ την οποία θα ήθελε ο συγγραφέας να δει να εξελίσσονται τα πράγματα στο μέλλον. Όχι οπισθοδρομώντας, ούτε καταφεύγοντας στη λατρεία του παρελθόντος, κάτι που μόνο πρόταση για το μέλλον δεν θα συνιστούσε, αλλά προτάσσοντας και αξιοποιώντας τα σημαντικά και μεγάλα που αυτό μας κληροδότησε.    

            Όποιος έχει παρακολουθήσει τη συγγραφική διαδρομή του Κασόλα το περιεχόμενο και η ουσία του νέου του μυθιστορήματος μόνον έκπληξη δεν θα του προκαλέσει, αφού έρχεται να επιβεβαιώσει για μια ακόμα φορά πως είναι απ΄ αυτούς (σ. σ. τους λίγους; Μάλλον…) που όσα χρόνια και αν περάσουν παραμένουν πιστοί στις βασικές αρχές και αξίες που οι ίδιοι σφυρηλάτησαν με τη γνώση, τη συνεχή αναζήτηση, τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται και αξιολογούν τον κόσμο γύρω τους και φυσικά το πώς ερμηνεύουν τις όποιες εξελίξεις. Και οι βασικές αρχές του συγγραφέα αυτού είναι καθαρά ελληνοκεντρικές, χωρίς, ευτυχώς, να ολισθαίνουν στην εύκολη και ευρύτατα αποδεκτή άποψη πως «εμείς οι Έλληνες τα έχουμε φτιάξει όλα πολύ καλά, αλλά πάντα κάποια συνωμοσία μας εμπόδισε να… κ.τ.λ. κ.τ.λ.». Αντιθέτως, όσο και αν εναντιώνεται και τα βάζει με τις ξένες επιρροές που αλλοίωσαν και διαστρέβλωσαν το πνεύμα και την ουσία του ελληνικού πολιτισμού (σ. σ. κυρίως δε του αρχαιοελληνικού), όσο και αν αποφασίζει να επιλέξει έναν… Σατανά που προσφέρει χαρά και ευχαρίστηση στους ανθρώπους έναντι ενός βλοσυρού και τιμωρούντα τα πάντα, ακόμα και τα μη… αμαρτωλά, Θεό, δεν κλείνει τα μάτια και στα λάθη και τις παραλείψεις αυτού του ελληνικού γένους, του ιερού και του βέβηλου, για να χρησιμοποιήσουμε έναν παλιότερο δικό του τίτλο.

            Δε χαρίζεται, όμως, ούτε στον ίδιο του τον εαυτό καθώς «Το μέλλον είναι πίσω μας» εμπεριέχει και πολλά στοιχεία αυτοκριτικής του οράματος που ο ίδιος υπηρέτησε μέσα απ΄ το μεγάλο, πολυποίκιλο και σημαντικό του έργο, που απλώνεται πλέον σε μεγάλο βάθος χρόνου. Ένα έργο στο οποίο ο Κασόλας ξεδίπλωσε άλλοτε με χιούμορ και αυτοσαρκασμό και άλλοτε με οργή και πάθος, το δικό του όραμα, το οποίο πλέον κρίνει με την ασφάλεια και την όποια αντικειμενικότητα παρέχει η χρονική απόσταση και η πνευματική ωριμότητα, θέτοντας ευθέως το ερώτημα αν άξιζε τελικά να χάσει όσα θυσίασε στο βωμό της γραφής, τόσο αυτός όσο και οι δικοί του άνθρωποι. Δεν είναι ανάγκη να τον γνωρίσει κάποιος καθώς αρκεί να διαβάσει τα έργα του για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως παρά τις αμφιβολίες που φαίνεται να εκφράζει τώρα για τη μακρόχρονη διαδρομή του ως δημιουργού, αν βρισκόταν και πάλι στην αρχή, τον ίδιο δρόμο θα ακολουθούσε.  

             Ή για να το πούμε διαφορετικά χρησιμοποιώντας δικές του σκέψεις και φράσεις, η θάλασσα θα γέμιζε και πάλι με μπουκάλια, γεμάτα με τη δική του γραφή. «Λυπήσου εκείνους που δεν ονειρεύονται…», λέει σε κάποιο σημείο ο πρωταγωνιστής του βιβλίου του, δανειζόμενος έναν στίχο του αγαπημένου του Καββαδία, και επειδή και ο ίδιος ο Κασόλας εξακολουθεί να ονειρεύεται, αφού φαίνεται να πιστεύει πως το ρίσκο δεν είναι σ΄ αυτό, αλλά στη φθοροποιό αδράνεια της σιγουριάς όσων θέλουν τα πόδια τους να πατάνε γερά στη γη, πετάει ένα ακόμα μπουκάλι  στη θάλασσα με «Το μέλλον είναι πίσω μας» και ελπίζει. Να διαβαστεί, να συγκινήσει, να προβληματίσει, να αναστατώσει, να κινητοποιήσει; Κάτι απ΄ όλα αυτά ή και όλα μαζί.

            Δύσκολα πράγματα βέβαια. Σχεδόν ανέφικτα. Γέμισε «μπουκάλια» η θάλασσα της δημιουργίας. «Μπουκάλια» πολύχρωμα, φαντεζί, που μαγνητίζουν το μάτι και ηρεμούν τη σκέψη όσο χρειάζεται για να σφαλίσουν πιο εύκολα τα βλέφαρα. Τι τύχη να ΄χει, λοιπόν, ένας Κασόλας που απαιτεί όλη την προσοχή σου και φιλοδοξεί να πυροδοτήσει την αντίδραση σου; Κανείς δεν ξέρει. Δεν μπορεί να ξέρει. Περισσότερο απ΄ όλους ο ίδιος ο δημιουργός, που όμως δικαιούται να αισιοδοξεί και να ευελπιστεί. Ακόμα και αν το δικό του «μπουκάλι» πάει στον πάτο της θάλασσας, θα το προστατέψει εκείνη μέχρι να κρίνει πως είναι ώρα να το ξαναφέρει στην επιφάνεια, αφού θα ΄χει ξεβράσει πρώτα άπειρα «μπουκάλια» που δεν ήταν βαρύτερα απ΄ ένα φελλό. Και έτσι θα γίνει. Γιατί με το νέο δημιούργημα του Κασόλα μπορεί αλλού να συμφωνήσεις και αλλού να διαφωνήσεις. Όχι, όμως, και να το προσπεράσεις.  Θέλοντας και μη θα αναρωτηθείς αν  τελικά το μέλλον είναι πράγματι πίσω μας. Και την απάντηση δεν στη δίνει ο συγγραφέας, αλλά σε καλεί να την αναζητήσεις μόνος σου.

Το βιβλίο, όπως και κάθε βιβλίο, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας δρόμος και μια διαδρομή. Ο συγγραφέας δείχνει το δρόμο, αλλά τη διαδρομή τη διανύει ο αναγνώστης. Και «Το μέλλον είναι πίσω μας» προτείνει σίγουρα μια ενδιαφέρουσα διαδρομή.