Για τη συλλογή διηγημάτων του Γιάννη Παλαβού «Το παιδί» (εκδ. Νεφέλη).
Του Μιχάλη Πιτένη
Δώδεκα ιστορίες συνθέτουν το νέο συγγραφικό πόνημα του Γιάννη Παλαβού, συστεγασμένες κάτω από τον τίτλο Το παιδί που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη. Δώδεκα μικρές ιστορίες που εκτυλίσσονται όλες στον ίδιο τόπο, τη γενέτειρα του συγγραφέα, το Βελβεντό Κοζάνης. Εκεί όπου επιστρέφει και πάλι, κρατώντας τον εαυτό του από το χέρι ως παιδί, το αφήνει να τον οδηγήσει στους δρόμους της μνήμης, όπου βρίσκει τα κατάλληλα υλικά για να δημιουργήσει τις εικόνες των ιστοριών που θέλει ν’ αφηγηθεί.
Χάρη στη δύναμη της γραφής του Παλαβού που, αν και δείχνει να αυτοπεριορίζεται και να αυτοσυγκρατείται, καταφέρνει τελικά να μιλήσει πειστικά και να φωτίσει όσα στοιχεία απαιτούνται για να ενεργοποιηθεί η φαντασία του αναγνώστη.
Εικόνες ζωντανές και καθαρές, χάρη στη δύναμη της γραφής του Παλαβού που, αν και δείχνει να αυτοπεριορίζεται και να αυτοσυγκρατείται, καταφέρνει τελικά να μιλήσει πειστικά και να φωτίσει όσα στοιχεία απαιτούνται για να ενεργοποιηθεί η φαντασία του αναγνώστη, κι έτσι να μεταφερθεί σε μια μικρή αγροτική κοινωνία και να δει από κοντά κάποιες απ’ τις πολλές και ποικίλες όψεις της.
Αν εξαιρέσουμε τον ενιαίο γεωγραφικό τόπο των ιστοριών, τα δώδεκα διηγήματα δεν συνδέονται με κάποιον άλλο τρόπο. Μιλάνε για τα παθήματα και τα πάθη διαφορετικών ανθρώπων, μικρής ή μεγαλύτερης ηλικίας, για τα θέλω και τις επιθυμίες τους, για τις μικροπρέπειες και τις μεγαλοψυχίες τους, για τους φόβους και τα απωθημένα τους. Φωτίζουν ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές μέσα από το πρίσμα κάποιων σημαντικών και καθοριστικών γεγονότων ή μέσα από εκείνο ασήμαντων στιγμών της καθημερινότητας.
Στην προσπάθειά του να μας σεργιανίσει στον γενέθλιο τόπο του, μέσα από τις παιδικές του μνήμες, τελικά καταφέρνει να μας μεταφέρει στους τοπους της δικής μας παιδικής μνήμης.
«Παιδιά, γονείς, αλεπούδες, σπουργίτια, χωράφια, άγιοι. Δώδεκα διηγήματα, καρποί μιας κερασιάς που ανθίζει κάτω απ’ το νερό», γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Κι ένα ελάφι θα πρόσθετα εγώ, που πρωταγωνιστεί στην πρώτη ιστορία εισάγοντάς μας με έντονο, σχεδόν βίαιο, τρόπο σ’ έναν κόσμο όπου φύση και άνθρωποι πασχίζουν να συνυπάρξουν όσο πιο αρμονικά γίνεται χωρίς αρκετές φορές να το καταφέρνουν, όπου η εξοικείωση με τον θάνατο φαίνεται να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό και η αγριότητα να εναλλάσσεται με την τρυφερότητα από τη μια στιγμή στην άλλη. Σ’ έναν κόσμο που, ενώ όλα δείχνουν τόσο κοντινά σε κρίσιμες, καθοριστικές, στιγμές στις ζωές των ανθρώπων αποδεικνύονται μακρινά. Σ’ έναν κόσμο που χωρά το νοικοκύρη, τον παραστρατημένο, τον κοινωνικό, τον απόμακρο, το μοναχικό, τον παρία, τον αλαφροΐσκιωτο, το θεοσεβούμενο. Σ’ έναν κόσμο τόσο αληθινό, που δεν είναι ανάγκη να κοιτάξεις στο Βελβεντό για να τον βρεις, αλλά είναι πολύ εύκολο να τον εντοπίσεις παντού. Όπου υπάρχουν άνθρωποι.
Ίσως, τελικά, αυτή να είναι και η μεγάλη επιτυχία του Γιάννη Παλαβού με αυτή τη συλλογή. Στην προσπάθειά του να μας σεργιανίσει στον γενέθλιο τόπο του, μέσα από τις παιδικές του μνήμες, τελικά καταφέρνει να μας μεταφέρει στους τόπους της δικής μας παιδικής μνήμης. Διαβάζοντας αυτές τις δώδεκα ιστορίες νιώθουμε σαν να επιστρέφουμε και στη δική μας παιδική ηλικία και στις ιστορίες των παιδικών μας χρόνων.
Υ.Γ. Η κριτική δημοσιεύτηκε στο bookpress.gr στις 10-4-2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου