Παραλογισμός...

Την περίοδο του ψυχρού πολέμου η ανθρωπότητα ζούσε, ως ένα σημείο, με το φόβο μήπως το κουμπί με τα πυρηνικά όπλα (σε Δύση ή Ανατολή) βρεθεί σε ακατάλληλα χέρια.

Σήμερα και τριάντα χρόνια, περίπου, μετά, το φόβο ενσαρκώνει ένας στρουμπουλός δικτάτορας και μια μικρή χώρα, όπου οι κάτοικοι φυτοζωούν και ελέγχεται ακόμα και η παραμικρή κίνηση τους καθημερινά και επί 24ώρου βάσεως, την οποία οι διαφυγόντες περιγράφουν ως φυλακή ή ως ένα στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων.

 Παραλογισμός, ή απλώς αυτός είναι ο άνθρωπος ζει χωρίς αρετή; Ο μέγας Αριστοτέλης το εξήγησε άριστα στα Πολιτικά του λέγοντας:   

"Διότι, όπως ο άνθρωπος, όταν πετύχει την πλήρη ηθικοπολιτική του ανάπτυξη, είναι το τελειότερο ζώο, έτσι είναι το χειρότερο απ' όλα, όταν ζει χωρίς νόμους και σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Η χειρότερη μορφή αδικίας είναι βεβαίως εκείνη που διαθέτει όπλα. Και ο άνθρωπος γεννιέται έχοντας ως όπλα τις δυνατότητές του για διανοητικές και ηθικές αρετές. Αυτά όμως μπορεί να τα χρησιμοποιήσει κατεξοχήν και για αντίθετους σκοπούς. Γι' αυτό ο άνθρωπος χωρίς αρετή είναι το πιο ανόσιο και άγριο ζώο και σχετικά με τις σαρκικές και γαστριμαργικές απολαύσεις το χειρότερο απ' όλα..."

Κι ο στρουμπουλός δικτάτορας από σαρκικές και γαστριμαργικές απολαύσεις άλλο τίποτα, καθώς απ'  ό,τι δείχνουν οι φωτογραφίες ίσως να είναι ο μοναδικός ευτραφής στη χώρα του, ο οποίος, την ώρα που οι εξαθλιωμένοι υπήκοοι μπορούν να αισθάνονται ευγνώμονες επειδή απλώς επιβιώνουν, συλλέγει πανάκριβα αυτοκίνητα, συλλογή που πλέον εμπλουτίζει και διευρύνει με ακόμα ακριβότερους πυραύλους.    

Της πατρίδος η σημαία...

Η πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για την παιδεία επικεντρώθηκε, ως είθισται, στους τύπους και άφησε απ' έξω την ουσία.

Αντί να γίνει σημαία όλων το πώς θα πετύχουμε την πραγματική εκπαίδευση και μύηση των παιδιών στη γνώση, προσθέσαμε ένα ακόμα πεδίο αντιπαράθεσης στον αέναο διχασμό που μας χαρακτηρίζει, στο οποίο πρωταγωνιστούν οι "μετριολάτρες" και οι "μετριομάχοι".

Πάντα βρίσκουμε ένα ποτάμι για να μοιραστούμε στις όχθες του, ακόμα και αν δεν κυλά σταγόνα σ' αυτό.

Ο καθένας ό,τι θέλει...

“Καμιά περιγραφή της φρίκης από την ποίηση ή το μυθιστόρημα, καμιά αναπαράσταση της απ’ τη ζωγραφική, το θέατρο, τον κινηματογράφο, καμιά τέλος πάντων καλλιτεχνική αποτύπωση της, όσο δυνατή και αν είναι, δεν φτάνει τα όσα φριχτά τρέφουμε και κρύβουμε μέσα μας. Αυτά που δεν τα κάνουμε όχι μόνο γιατί τα ελέγχουμε αλλά και γιατί κάποτε δεν το τολμούμε.”

Τίτος Πατρίκιος

(ένα από τα σημειώματα που συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο του ¨Ο πειρασμός της νοσταλγίας¨ εκδόσεις ΚΙΧΛΗ)

Τα γεγονότα επαναφέρουν το δίλημμα: ελευθερία του λόγου ή ρητορική του μίσους;

Οι εξελίξεις σε κάνουν ν’ αναρωτηθείς: πώς επιμερίζεται η ευθύνη ανάμεσα σε φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς;

Οι πρώτοι βέβαια, εάν και εφόσον βρεθούν ενώπιον των ευθυνών των πράξεων τους, μπορούν να λάβουν τριήμερη διορία για ν’ απολογηθούν, σε αντίθεση με τους δεύτερους που έχουν απεριόριστο χρόνο για να βρουν δικαιολογίες και φυσικά για να το επαναλάβουν.

“Διαφωνώ με ό,τι λες, αλλά θα υπερασπισθώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες.”

 Η φράση αποδίδεται στο Βολταίρο, αν και υπάρχουν πολλές ενστάσεις για το αν πραγματικά του ανήκει. Την έχουν επικαλεστεί πάρα πολλοί, αμέτρητες φορές, που μικρή σημασία έχει πια αν την είπε ή την έγραψε εκείνος. Ίσως το σημαντικότερο να είναι πως δεν αξίζει να θυσιάσουμε ούτε μια ζωή για να μπορεί να λέει ο καθένας μας ό,τι θέλει. Κυριολεκτικά ό,τι θέλει…        

Μπράβο στο κορίτσι, αλλά μην αρχίσουμε ξαφνικά να ζητάμε παντού σκοπευτήρια...

Η δόξα και η τιμή ανήκει πρωτίστως και κυρίως στην Άννα Κορακάκη για τις ολυμπιακές της επιτυχίες. Από εκεί και πέρα ο καθένας μπορεί να χαίρεται και να καμαρώνει όπως το αισθάνεται και όσο θέλει.

Μέχρι εκεί όμως... Το να εμπλακούμε σήμερα σε μια συζήτηση με τα... συνήθη αναπόφευκτα αναθέματα και την αρνητική κριτική για την επιτυχία που ήρθε παρά την χτυπητή έλλειψη σκοπευτηρίων που οι αρμόδιοι δεν φρόντισαν να έχουμε κ.τ.λ. κ.τ.λ., είναι τουλάχιστον παράλογο. Και είναι γιατί μας λείπουν πολλά περισσότερα που θέτουν σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια μας τη ζωή (π.χ. ελλείψεις στο χώρο της υγείας) και τα σκοπευτήρια δεν είναι σ΄ αυτή την κατηγορία.

Φυσικά σε μια σύγχρονη και οργανωμένη κοινωνία όλα χρειάζονται και το καθένα έχει τη θέση και την αξία του. Μόνο που στη δική μας ακόμα και τα αυτονόητα και τα απαραίτητα έγιναν... πολυτέλεια, με αποτέλεσμα σε πάρα πολλούς τομείς να πρέπει να ξεκινήσουμε απ΄ την αρχή. Εάν ποτέ βέβαια ξεφύγουμε απ΄ τη λογική του ράβε ξήλωνε, εξ αιτίας της οποίας ακόμα και όσα δημιουργήθηκαν με κόπο και σημαντικό κόστος, μπορεί να ακυρωθούν εν μία νυκτί, εν όψει κάτι καλύτερου, πιο προωθημένου ή αποτελεσματικότερου που αργεί ή δεν έρχεται ποτέ...

Συγχαρητήρια λοιπόν στο κορίτσι που με την τεράστια επιτυχία του επιβεβαίωσε και κάτι που ξέρουμε όλοι μας πολύ καλά. Στην Ελλάδα οι επιτυχίες έρχονται μέσα από μοναχικούς και δύσβατους δρόμους που για να τους βαδίσεις χρειάζεται εκτός από ταλέντο και πολύ δουλειά και ψυχή. Στοιχεία που αυτό το κορίτσι σίγουρα διαθέτει.... 

Ένα… βολικό πραξικόπημα;

             Όποια άποψη και αν έχει κανείς για τον Πρόεδρο της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν μπορεί να μην παραδεχτεί πως στη χθεσινή απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του έδρασε με εκπληκτική πολιτική μαεστρία και το κατέστειλε εν τη γενέσει του (σ. σ. σε μια χώρα που ο στρατός της γνωρίζει πολύ καλά να οργανώνει επιτυχημένα πραξικοπήματα).

Έτσι απέδειξε, τουλάχιστον, δύο πράγματα.

            Πόσο μεγάλος πολιτικός ηγέτης είναι και πόσο τον αγαπάει ο λαός του!

            Α, να μην ξεχάσουμε να επισημάνουμε πως καταγγέλλοντας ευθέως απ΄ την αρχή τον κ. Φετουλάχ Γκιουλέν ως υποκινητή του πραξικοπήματος, φαίνεται να ξεμπερδεύει και με αυτόν που θεωρούνταν απ΄ το 2013 ως ο υπ΄ αριθμόν ένα εχθρός του!

            Ο πρώην ιμάμης κ. Γκιουλέν, εκφραστής ενός πιο κοσμικού Ισλάμ, έχει προτρέψει τους οπαδούς του να κινηθούν «μέσα στις αρτηρίες του συστήματος χωρίς ουδείς να προσέξει την ύπαρξή σας μέχρι να φθάσετε σε όλα τα κέντρα εξουσίας», κάτι που ο ίδιος κάνει με επιτυχία καθώς μόνο στις ΗΠΑ όπου είναι μόνιμα εγκατεστημένος απ΄ το 1999 ίδρυσε 130 σχολεία με 45.000 μαθητές, που λειτουργούν με χρηματοδότηση του Αμερικανικού κράτους!

            Το ρεπορτάζ της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ στις 19/12/2013 είναι άκρως αποκαλυπτικό και μπορεί όποιος θέλει να το διαβάσει στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.tovima.gr/world/article/?aid=550552

                Όποιος το διαβάσει ίσως του δημιουργηθούν ερωτήματα, όπως αν τελικά αυτή η αποτυχημένη απόπειρα βολεύει πολλούς και διάφορους και όχι βέβαια μόνο τον Ερντογάν.

Το σύμπτωμα κυνηγάμε πάλι, όχι την αιτία.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που οδηγούν σε μια δολοφονία. Κανένας, όμως, λόγος δεν δικαιολογεί τη δολοφονία.

Αρνούμαι να δω βίντεο και φωτογραφίες απ΄ το μακελειό της Νίκαιας. Με σοκάρει ο αριθμός των νεκρών. Το γεγονός πως κάποιοι άνθρωποι βρέθηκαν απ΄ τη μια στιγμή στην άλλη απ΄ την αμεριμνησία σε έναν αγώνα ταχύτητας με το θάνατο, έχοντας τις πιθανότητες εις βάρος τους. Δε θέλω να σκέφτομαι τα βλέμματα εκείνων που θα ΄ναι καρφωμένα σε μια κλειστή πόρτα, σε μια άδεια καρέκλα, σε ένα έρημο κρεβάτι...

Δεν με θλίβει περισσότερο που ό,τι συνέβη, συνέβη στην Ευρώπη. Το αίμα των αθώων έχει παντού το ίδιο χρώμα, άσχετα αν ποτίζει την άσφαλτο ή μουσκεύει το χώμα, την άμμο...

Με εξοργίζει που πάλι θα γίνουν δηλώσεις συμπάθειας και θα δοθούν υποσχέσεις για τιμωρία των ενόχων. Το σύμπτωμα κυνηγάμε πάλι, όχι την αιτία. Κι ας ξέρουμε πως θα αργά ή γρήγορα θα γεννήσει και άλλο τρόμο...  

Δ. Ν. Μαρωνίτης: Δάσκαλος αντάξιος των περιστάσεων...

             Πολλοί άνθρωποι υψηλού πνευματικού επιπέδου ή μέγιστου ταλέντου, με αξιοζήλευτες επιδόσεις σε διάφορα επιστημονικά ή καλλιτεχνικά πεδία, με αποδοχή και αναγνώριση απ΄ την κοινωνία, σε πλείστες όσες περιπτώσεις αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων. Τις κρίσιμες ώρες κρύφτηκαν σιωπώντας, ή σιώπησαν κρυπτόμενοι.

            Ο καθηγητής Δ. Ν. Μαρωνίτης δεν ήταν ένας απ΄ αυτούς. Εκτός της πολυποίκιλης πνευματικής του προσφοράς ως δάσκαλος και συγγραφέας, ήταν και εξ αυτών που στα δύσκολα δεν σιώπησαν.

            Αντιγράφω απ΄ το άρθρο του Γιώργου Καρελιά (protagon.gr-  13-7-2016) με τίτλο "Οι δάσκαλοι που δεν σιώπησαν στα δύσκολα…":

"...ο καθηγητής Δ. Ν. Μαρωνίτης, ο οποίος στο τελευταίο μάθημά του(1968), λίγο πριν απολυθεί από το πανεπιστήμιο, συλληφθεί και εξοριστεί, είπε στους φοιτητές του:
Το μάθημα τούτο αναγκάζομαι να το κάνω κάτω από απειλητικούς ψιθύρους. Μου λείπει επομένως το κέφι να μιλήσω για τα Κύπρια Έπη, εφόσον μάλιστα ενδέχεται αυτά τα λόγια να είναι και τα τελευταία που ακούτε από το στόμα μου. Γι’ αυτό και παρεκκλίνω από τον ίσιο δρόμο και, ακολουθώντας τον πιο αντιπαθητικό από τους αρχαίους συγγραφείς, λέω να το ρίξω στις υποθήκες, για να εξορκίσω έτσι τον Μεταξά και τους σύγχρονους επιγόνους του:
-Κρατήστε ξύπνιο το μυαλό σας στους σκοτεινούς καιρούς. Μ’ αυτό κυρίως θα πολεμήσετε τη βαναυσότητα της εξουσίας.
-Μην απομονωθείτε. Με το λόγο, τη σιωπή και την πράξη σας σταθείτε πλάι σε κάποιον: στη μάνα σας, στον αδελφό ή στο φίλο σας, και προπαντός στα νεότερα παιδιά, που περιμένουν από σας να δουν αν θα τους φράξετε ή θα τους ανοίξετε το δρόμο της ελεύθερης αναπνοής.
-Μη φοβάστε τους ανθρώπους που έχουν ρωμαλέα πάθη: όσους οργίζονται, πίνουν και αγαπούν. Πολεμάτε μόνο τους κάπηλους της ελληνοχριστιανικής ηθικολογίας. Απομονώστε όσους συνεχώς χαμογελούν, που όταν μιλούν δεν σας κοιτούν στα μάτια, κι όταν τους δίνετε το χέρι, δεν ξέρουν ή δε θέλουν να το σφίξουν. Ανάμεσά τους θα βρείτε τους χαφιέδες.
-Σηκώστε με σεμνότητα το χρέος που σας ανήκει. Φανείτε εις μικρόν γενναίοι".

            Το έργο του Δ. Ν. Μαρωνίτη χαίρει ήδη της αναγνώρισης που του αξίζει. Είναι εξίσου σημαντικό να αναγνωρίσουμε και τα όσα δίδαξε με τη στάση που κράτησε και τις απόψεις που εξέφρασε τις ώρες που ο λόγος του όσο απαραίτητος ήταν άλλο τόσο και δύσκολος λόγω των κινδύνων στους οποίους θα τον εξέθετε. Πήρε όμως το ρίσκο αποδεικνύοντας πως ήταν ένας δάσκαλος αντάξιος των πιο δύσκολων περιστάσεων...       

Το δίκαιο του άλλου...

           Στις 11 Ιουλίου 1998, σε ηλικία μόλις 55 ετών, έφυγε απ΄ τη ζωή ο Παναγιώτης Κονδύλης, φιλόσοφος και συγγραφέας που ήταν απ΄ τους πρώτους που διείδε την παρακμή της σύγχρονης Ελλάδας και προσπάθησε μέσα από ορισμένα σημαντικά κείμενα που μας άφησε να την ερμηνεύσει και να την αιτιολογήσει.

            Τη μέρα που χάθηκε τον θυμήθηκε και τον μνημόνευσε το arti news με ένα κείμενο υπό τον τίτλο "Ποιος θυμάται τον Παναγιώτη Κονδύλη;", όπου υπήρχαν κάποιες απ΄ τις απαντήσεις που ΄χε δώσει λίγους μήνες πριν το θάνατο του στο Σπ. Τσακνιά για μια συνέντευξη του στο περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ.

            Απ΄ αυτή τη συνέντευξη αρκεί ένα μικρό απόσπασμα από μια εκ των απαντήσεων του για να θαυμάσεις το πνευματικό μέγεθος, ενός ανθρώπου που μπορεί να λείπει απ΄ τη σημερινή κοινωνία αλλά η πνευματική του παρακαταθήκη είναι τέτοια που αν διαβαστεί ίσως μας βοηθήσει να δούμε με πιο καθαρή ματιά μπροστά μας..       

 "Μια από τις κρίσιμες ανακαλύψεις στην πνευματική μου ζωή, την οποία έκαμα ¬ ευτυχώς όχι πολύ αργά ¬ όταν ακόμα αισθανόμουν και ο ίδιος στρατευμένος, είναι ότι ο απέναντί σου, εκείνον που εσύ θεωρείς αντίπαλο ή εχθρό σου, εκείνος που ίσως είναι διώκτης σου, μπορεί να έχει εξ ίσου καθαρή συνείδηση και εξ ίσου αγνά κίνητρα όσο και εσύ, να διαπνέεται από την ίδια ακλόνητη πεποίθηση για το δίκαιό του…".

Η καύση των ματαιοτήτων και ο… θρήνος των αυταπατών.

              Εκείνη την Αμαρτωλή Τρίτη της 7^ης Φεβρουαρίου 1497, ημέρα της κορύφωσης του καρναβαλιού, έσπευσαν στην κεντρική πλατεία της Φλωρεντίας όλοι οι κάτοικοι της για να δουν μια πυραμίδα ύψους δεκαοκτώ μέτρων να παραδίδεται στις φλόγες.

            Τράπουλες, ζάρια, σκακιέρες, σκιές ματιών, βαζάκια ρουζ, αρώματα, δίκτυα για τα μαλλιά, κοσμήματα, αποκριάτικα κοστούμια και μάσκες, αλλά κυρίως παγανιστικά βιβλία, χειρόγραφα Ελλήνων και Ρωμαίων συγγραφέων, κλασικά γλυπτά και πίνακες, στοιβάχτηκαν δημιουργώντας αυτή την τεράστια πυραμίδα, στην οποία έβαλε φωτιά ο Δομινικανός μοναχός, πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης της Φλωρεντίας, Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα (1452- 1498).

            Ο ίδιος ονόμασε την αποτρόπαια αυτή ενέργεια του που συνεχίστηκε και επαναλήφθηκε με αμείωτο ζήλο μέχρι την καταδίκη και την εκτέλεση του το 1498, καταστρέφοντας πολλά έργα τέχνης και βιβλία, ως “καύση των ματαιοτήτων”.

            Ο ξερακιανός Δομινικανός μοναχός για μια πενταετία, περίπου, γοήτευε τα πλήθη της Φλωρεντίας και τα οδηγούσε όπως και όπου ήθελε. Δεν είναι γνωστό αν μετά την εκτέλεση του θρήνησαν για τις αυταπάτες στις οποίες τους οδήγησε, πως ρίχνοντας στην πυρά όλα αυτά τα σημαντικά έργα θα εξαγνίζονταν, εξαλείφοντας μια για πάντα την αμαρτία. 

Πώς θ΄ απολογηθούμε στα παιδιά;

            Θεσσαλονίκη σήμερα 14 του Μάη, 13^η Διεθνής έκθεση βιβλίου. Κόσμος πολύς, εκδηλώσεις η μία πίσω απ΄ την άλλη, πάγκοι φορτωμένα βιβλία.

            Απ΄ ένα σημείο και έπειτα ούτε καν προσέχω από πού περνάω, ποιον βλέπω. Το μυαλό μου κολλημένο στα όσα μου αφηγήθηκε μια φίλη πριν λίγο στο δικό της περίπτερο.

            Κάθε χρόνο, τις δύο πρώτες μέρες της έκθεσης, Πέμπτη και Παρασκευή, σχολεία επισκέπτονται την έκθεση. Έτσι έγινε και φέτος. Τα παιδιά ξεναγήθηκαν και ορισμένα θέλησαν και ν΄ αγοράσουν κάποιο απ΄ τα βιβλία που τους άρεσε. Πωλητές βρέθηκαν μπροστά στο αναπάντεχο ερώτημα. «Έχω μόνο τρία, ή δύο ευρώ. Μπορώ να αγοράσω αυτό το βιβλίο που κάνει πέντε;».

            Δε ρώτησα πώς αντέδρασαν. Αν έκαναν μια γενναία έκπτωση ρίχνοντας την τιμή στο μισό και λίγο πιο κάτω.

            Πάσχιζα να θυμηθώ πως ένιωθα εγώ όταν λίγο πριν την έκτη δημοτικού δούλεψα τις διακοπές των Χριστουγέννων στο μανάβικο των αδερφών της μάνας μου και με τα χρήματα που κέρδισα αγόρασα το «Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες» του Ιουλίου Βερν. Α, και ένα ζευγάρι παπούτσια…

            Ήταν όμως άλλες εποχές κι ανεβαίναμε βήμα, βήμα προς τα πάνω, σε αντίθεση με τα σημερινά παιδιά που κατρακυλούν σε μια ζοφερή πραγματικότητα που δεν τους αρμόζει και δεν τους αξίζει…

            Ευτυχώς γι΄ αυτά προνοεί ο αξιότιμος Υπουργός της Παιδείας που πρόσφατα έκοψε και το πρόγραμμα φιλαναγνωσίας απ΄ τα σχολεία, απαγορεύοντας και τις επισκέψεις συγγραφέων εν ώρα μαθημάτων. Μόνο το απόγευμα και εφόσον συναινούν οι γονείς…            

            Πώς θ΄ απολογηθούμε στα παιδιά;

Υ.Γ. Η φωτογραφία είναι της Β. Παπαϊωάννου του 1950 και προέρχεται απ΄ το αρχείο Φωτογραφίας του Μουσείου Μπενάκη. Απεικονίζει παιδιά που διαβάζουν σε κάποια παιδόπολη, απ΄ αυτές που ίδρυσε το 1947 η Φρειδερίκη εν μέσω εμφυλίου και κάποιες κράτησαν μέχρι τη δεκαετία του ΄60.  

Δεν αρκεί να δηλώνεις άνθρωπος του πολιτισμού.

Η εκλογή εκπροσώπων του πολιτισμού στο ελληνικό κοινοβούλιο δεν είναι σύμπτωμα μόνο των τελευταίων καιρών. Η αύξηση του αριθμού τους οφείλεται κατά μείζονα λόγο στο γεγονός πως πολλοί απ΄ αυτούς κυκλοφορούν καθημερινά ανάμεσα μας ελέω τηλεόρασης και είναι οι "εύκολοι ψήφοι" που κάθε κόμμα θα ΄θελε να δει στη δεξαμενή του.

Συγγραφείς, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, κατά κύριο λόγο, πέρασαν και θα περάσουν το κατώφλι της Βουλής, και ενίοτε και κάποιου υπουργικού γραφείου, με το βασικό ερώτημα να είναι ένα. Χάρη σ΄ αυτούς η πολιτική συναντιέται πραγματικά με τον πολιτισμό;

Αν κρίνουμε απ΄ τα έργα και τις ημέρες αρκετών, με πλείστα όσα παραδείγματα να μπορεί εύκολα να θυμηθεί ο καθένας μας, όχι. Οι ταμπέλες και οι ετικέτες δεν αρκούν. Ο πολιτισμός δε βρίσκεται στον τίτλο της όποιας εφημερίδας που την επομένη των εκλογών αραδιάζει έναν αριθμό ονομάτων που πέτυχαν να αποκτήσουν τη βουλευτική ιδιότητα, έχοντας στο πλάι μια άλλη που πιστοποιεί τη σχέση τους μ΄ αυτόν.

Ο πολιτισμός είναι στάση ζωής και συμπεριφοράς. Ο τρόπος με τον οποίο μπορείς να σταθείς στο ύψος των περιστάσεων και να αποτελέσεις τόσο με το έργο όσο και με την εν γένει κοινωνική σου δράση "το καλό παράδειγμα". Το παράδειγμα που τόσο έχουμε ανάγκη όλοι μας τις δύσκολες μέρες που ζούμε.

Είναι ανθρώπινο, λογικό και αποδεκτό ως ένα σημείο να ξεφεύγεις απ΄ τα όρια και να υπερβαίνεις ορισμένες γραμμές. Ο άνθρωπος του πολιτισμού φυσικά δεν εξαιρείται. Εκείνο όμως που τον κάνει πραγματικά πολιτισμένο είναι το να προσπαθεί να μειώσει όσο μπορεί περισσότερο ενέργειες που δημιουργούν ένα άσχημο πρότυπο και διαμορφώνουν την κατάλληλη δικαιολογία για τους επίδοξους μιμητές.

Πολιτισμένος είναι εκείνος που θέλει πραγματικά να κάνει ένα βήμα πίσω απ΄ τον εγωισμό του και την εφήμερη δόξα κι ας μην τα καταφέρει τόσο καλά. Ακόμα και η προσπάθεια θα μετρήσει.

Τα χρόνια της κρίσης, δυστυχώς, άνθρωποι του πολιτισμού αντί να συνεισφέρουν στο να βρούμε όλα εκείνα που μας ενώνουν μήπως και τραβώντας ο ένας τον άλλο φύγουμε μπροστά, λειτούργησαν και λειτουργούν ως θρυαλλίδα διχαστικών και ακραίων συμπεριφορών.

Κρίμα. Δεν αρκεί να δηλώνεις άνθρωπος του πολιτισμού. Το αποδεικνύεις βέβαια με το έργο που παράγεις, αλλά το κατοχυρώνεις με το πώς λειτουργείς ως μέλος και ενίοτε ως εκπρόσωπος της κοινωνίας στην οποία ανήκεις. 

Λόγω διαδικασίας...

Σύμπτωμα των καιρών ή μακροχρόνια ανίατη ασθένεια; Επί, και όπισθεν, της διαδικασίας κρυπτόμενοι, αναβάλουμε διαρκώς το επόμενο βήμα, παρότι λεονταρίζουμε πως είμαστε έτοιμοι για το άλμα.

Οι πράξεις παράγουν ένα κάποιο αποτέλεσμα. Λάθος ή κακό, διορθώνεται. Τα λόγια απλώς περιγράφουν την αδυναμία μας να λειτουργήσουμε. Οι ατέρμονες διαδικασίες επί της ουσίας δεν προωθούν ούτε συνθέτουν τις διαφορές απόψεις επ΄ ωφελεία του βέλτιστου, τις αποδυναμώνουν, αν δεν τις ευτελίζουν κιόλας.

Δυστυχώς, όσοι οφείλουν να αξιολογούν τον εαυτό τους με τα αυστηρότερα κριτήρια και να τον ελέγχουν προστατεύοντας εαυτόν και αλλήλους και πρωτίστως εμάς, τον υμνολογούν και τον αποθεώνουν, συντρίβοντας τον αντίπαλο και την κοινή λογική σ΄ έναν ανούσιο και αναίτιο στίβο μάχης, όπου αντί να παράγεται πολιτική αναμοχλεύεται το κατακάθι των ταπεινότερων ανθρώπινων συμπεριφορών και ενστίκτων.

Λόγω διαδικασίας γίνονται όλα και οδηγούν όχι στο τίποτα, που θα ΄ταν εντέλει προτιμότερο, αλλά στην επανάληψη σκηνών απ΄ ένα παρελθόν που θαρρείς και έχει γαντζωθεί πάνω μας και μας ακολουθεί σαν τη σκιά μας.

Τι μέλλον να ΄χουμε επαναλαμβάνοντας συνεχώς το παρελθόν; Καλό ερώτημα αλλά χρήζει ενδελεχούς, εμπεριστατωμένης και εξαντλητικής συζήτησης, αρκεί πρώτα να ορίσουμε σαφώς τη διαδικασία...