Ανήμερα του
θανάτου του μεγάλου άγγλου δραματουργού Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (23 Απριλίου 1616), απ΄ τους αθάνατους χαρακτήρες που
δημιούργησε, διαλέγω έναν απ΄ τους απεχθέστερους. Τον Εβραίο Σάϋλοκ, τον ανταγωνιστή
του Αντόνιο, στο έργο «Ο έμπορος της Βενετίας».
Τα λόγια του
Σάϋλοκ, αυτός ο μικρός μονόλογος του, σε κάποιο σημείο του έργου,
συγκλονιστικά.
“Δεν έχει ο Εβραίος
μάτια; Δεν έχει ο Εβραίος χέρια, όργανα, σώμα, αισθήσεις, πάθη, συναισθήματα; Μήπως
δεν τρέφεται απ΄ τα ίδια φαγιά, δεν πληγώνεται απ΄ τα ίδια όπλα, δεν πεθαίνει
απ΄ τις ίδιες αρρώστιες, δεν γιατρεύεται με τα ίδια φάρμακα, δεν κρυώνει το
χειμώνα και ζεσταίνεται το καλοκαίρι, ακριβώς όπως κι ο Χριστιανός; Αν μας τρυπήσετε,
δεν ματώνουμε; Αν μας γαργαλίσετε, δεν γελάμε; Αν μας φαρμακώσετε, δεν
πεθαίνουμε; Αν μας αδικήσετε, δεν θα εκδικηθούμε; Αν σας μοιάζουμε σ΄ όλα τ΄
άλλα, θα σας μοιάζουμε και σ΄ αυτό! Αν ένας Εβραίος αδικήσει Χριστιανό, πώς
δείχνει αυτός την ταπεινοφροσύνη του; Μ΄ εκδίκηση! Αν Χριστιανός Εβραίο αδικήσει,
πώς αυτός θα τ΄ αντιμετωπίσει, ύστερα απ΄ το παράδειγμα του Χριστιανού; Μ΄
εκδίκηση! Την ίδια προστυχιά που με διδάξατε θα κάνω, κι ο διάολος να με πάρει
αν δεν γίνω καλύτερος απ΄ τους δασκάλους μου”.
Όπως και αν το
δει κανείς, ο μισητός (στο έργο) Σάϋλοκ πέρασε στο πάνθεον των χαρακτήρων της παγκόσμιας
δραματουργίας, ενώ αυτά τα λόγια που ΄βαλε στο στόμα του ο Σαίξπηρ περιγράφουν
ουσιαστικά όχι μόνο την ιστορία της ανθρωπότητας, αλλά και το παρόν και το μέλλον
της.
